اف5 (قسمت2)
پس از تکمیل مطالعات زیاد که کارخانجات نورث روپ (NorthRop)در راه تشکیل یک هواپیمای بر جسته هوائی (رهگیر)بعمل آورد، موفق شد در 30 جولای 1959 زحمات خود را به ثمر رسانده و جنگنده ی پر قدرت جدیدی بنام ان-156-اف(N-156-F)به جهان پرنده های آتشین عرضه کند که بعدا نام آن به اف-5-آ تغییر نمود این جنگنده ها بنام مستعار فریدوم فایتر(Freedom Fighter)بمعنای جنگنده ی آزادی معروف شد و شاید بهتر بود اسم آنرا جنگنده ی آزادی به سبک آمریکایی می گذاشتند!
در 25 آوریل 1962 نیروی هوایی آمریکا اعلام کرد که اف-5-آ را در برنامه ی جدید تسلیحات نظامی قرار داده و بالاخره در ژانویه ی 1963 هواپیمای اف-5-آ در نیروی هوائی آمریکا به پرواز در آمد و بعد از آن اولین کشور که اف-5-آ تحویل گرفت ایران بود که در سال 1343 (1965) نیروی هوایی خود را با جت ما فوق صوت اف-5 مجهز نمود و بعد از آن عربستان سعودی،کشورهای آفریقای جنوبی و ترکیه نیز اف-5-آ دریافت نمود.
بعد از مدتی کمپانی نورث روپ تصمیم به تکمیل اف-5-آ گرفت و اف-5-ئی یا تایگر2-تولید نمود که در سال 1970 به عنوان شکاری بین المللی انتخاب و سفارش تولید 325 فروند اف-5-ئی به نورث روپ داده شد که برای کشورهای تایلند-تایوان-ویتنام جنوبی و کره جنوبی بود.پرواز آزمایشی اف-5-ئی برای اولین بار در سال 1972 انجام شد و اولین تولید کلی آن از سال 1973 شروع گردید.
بعد از مطالعه زیاد روی اصول آیرودینامیکی و امکاناتپرواز هواپیماهای دیگر و تجاربی که از اف-5-آ بدستآمده بود نورث روپ تصمیم به انجام اصلاحاتی روی اف-5-آ گرفت که اولین آنها اضافه کردن رادار روی آنبود.و بعد از آن استفاده از فلاپهای مانور کننده در دو طرف لبه ی حمله و عقب بال هواپیما است. این فلاپها سبب میشود که هواپیما در زاویه ی حمله ی معین نسبت به نمونه ی قبلی دچار پسای کمتری گردد و تعادل خود را از دست ندهد و برای بیشتر بدست آورد بدون آنکه در کنترل هواپیما خللی وارد شود و در نتیجه استفاده از آنها اف-5-ئی میتواند در15000 پا 10.3 درجه در ثانیه بگردد و در صورتی که اف-5-آ و هواپیما عای مشابه در ثانیه 8.9 درجه میگردند و میزان گردش گود را نیز از 15.5 درجه در ثانیه به 17.5 درجه افزایش داده و شعاع گردشهای پایدار نیز از 4500 به 2800 پا کاهش یافته و به عبارت دیگر 38 درصد کم شده.با اضافه کردن یک ردیف کمپرسور به موتور بدون اینکه در شکل یا حجم آن تغییر زیادی داده شود 23 درصد به قدرت موتور آن افزوده شده .اصلاح موتور باعث گشته که 15 اینچ به طول هواپیما و 16 اینچ به فاصله ی دو نوک بال اضافه شود.دهانه ی ورود هوا نیز بزرگتر شده تا ورود هوای بیشتر را امکان پذیر سازد. با افزایش حجم بدنه بر ظرفیت مخازن سوخت داخلی 570 پوند اضافه شده و همچنین از آسیب پذیری آن در مقابل آتش مسلسل جلوگیری شده. قدرت هر یک از موتورها در سطح دریا 5000 پوند است و در مصرف سوخت نیز کاهش قابل توجهی داده شده و تغییر عمده در موتور همان اضافه شدن یک ردیف کمپرسور استتغییرات فنی در موتور باعث شده که موتور به اصطلاح زودتر جواب بدهد. و یا به عبارت دیگر زودتر دور بردارد.لذا طول باند لازم برای برخاستن از7300 پا به 5300 پا کاهش یافته . با کلیه تجهیزات برای رهگیری (دو سایدوینر و دو توپ) طول لازم برای بلند شدن با وزن 16050 پوند 2050 پا است سرعت اوجگیری نیز از 28700 پا در دقیقه به 31600 پا افزایش یافته. اف-5-ئی دارای شعاع عمل زیادتری نسبت به اف-5-آ است. مثلا قادر است 3200 پوند بمب را در مسافت 400 مایلی بریزد و به پایگاه برگردد.
اف-5-ئی به دلایل زیر شکاری برگزیده ی جهان است.هواپیمای ما فوق صوت یک نفره ..سبک ..دارای سهولت عملیاتی فوق العاده و مشخصات پروازی و امکانات رزمی برجسته بوده،ارزانی و سهولت نگهداری نیز یکی دیگر از دلایل می باشد.
اف-5 قادر به حمل بمبهای 350 یا 500 ،750 و 1000 پوندی و یا بمبهای ام-کا-36(m-k-36)است و قادر به حمل بمبهای ناپالم وراکتهای 75/2 میلیمتری نیز هست.اف-5 برای ماموریت رهگیری دارای دو موشکآ-ای.ام.9(AIM-9) و دو توپ 20میلیمتری از نوع ام-29(M-29)با هر کدام 280 تیراست.
اف-5-ئی دارای یک رادار کوچک از نوع امرسون(Emerson)با برد 20 مایل است و برای بدست آوردن زاویه و مسافت شکاری های دشمن در جنگ های هوائی به کار میرود.
اف-5 همچنین مجهز به سیستم کشف هدف لیزریگردیده. این سیستم به خلبان امکان میدهد تا از وجود هواپیمای دشمن در فاصله دورآگاهی پیدا نماید و خود را برای درگیری آماده سازد و ضمنا اطلاعاتی از هواپیمای دشمن را در اختیار خلبانان میگذارد که بوسیله سایت چشمی که بر روی کلاه نصب میشود ودر اختیار خلبان قرار میگیرد. بعضی از مدلهای متاخر اف-5 ئی قادر به حمل موشکهای ماوریک با سیستم هدایت تلویزیونی نیز هستند.اف-5-آ به تعداد 12فرونددر اتیوپی ،40 فروند یونان که بعدا با اف-5 ائی تعویض شد.
اف 5های ایران
در ابتدای دهه 60 شاه دست به انجام سلسله کارهایی برای افزایش فشار،کنترل فعالیت مخالفان و قویتر کردن پلیس مخفی خود (سازمان وحشتناک ساواک) زد و با فشار به مجلس خواهان افزایش کنترل ها شد، با این وجود با اعتراضات مردم و فشار کندی رئیس جمهور آمریکا،شروع به برنامه گسترده ای برای بهبود وجهه حکومتش و افزایش دموکراسی در سال 1963 در کشور کرد که طی یک دهه منجر به افزایش رشد اقتصادی وثبات سیاسی در کشور شد، شاه همچنین با افزایش قدرت نظامی سعی کرد تا نقش موثر تری در منطقه خلیج فارس و در برابر همسایه قدرتمند شمالی ایران یعنی شوروی کند.
پس از کناره گرفتن انگلستان از خلیج فارس، شاه آشکار کرد که قصد دارد نقش اساسی را برای برپایی امنیت در این منطقه کند،این جریانات مصادف بود با استراتژی ریچارد نیکسون که شروع به تشویق متحدان آمریکا برای ایفا کردن نقش موثرتری برای برقراری امنیت جهانی کرده بود؛ در حین دیدار سال 1972 او از ایران،اجازه بی سابقه ای به شاه برای خرید تجهیزات پیشرفته نظامی اعطا کرد.
پیرو برنامه های جاه طلبانه شاه، او سفارش خرید مقدار زیادی تجهیزات پیشرفته نظامی از غرب بخصوص آمریکا را داد، قسمتی از این سفارشات خرید تعداد زیادی از هواپیماهای اف 5 ئی و اف 5 اف بود، که اولین نمونه ها در ژانویه 1974 تحویل داده شد.
F-5 F نیروی هوایی
اولین نیروی هوایی دنیا که اف ـ?ای را دریافت کرد نیروی هوایی ایران بود. در بین سال های دهه 1960 و 1970 نیروی هوایی ایران به بزرگترین و مجهزترین نیروی هوایی منطقه (نیروی هوایی) اولین اسکادران از این هواپیما به تعداد 13فروند را اوایل فوریه 1965 به خدمت گرفت. در آن تاریخ 11 فروند اف ـ5ای و دو فروند اف ـ5بی در پایگاه یکم شکاری در مهرآباد جایگزین اف ـ84 تاندرجت شدند تا نقش تهاجمی نیروی هوایی را برعهده بگیرند.
اف ـ5ی های ارتش ایران به استانداردهای بالا تجهیز شده بودند، این تجهیزات پیشرفته سیستم ناوبری آنبرد لیتون و کامپیوتر مرکزی تسلیحات بود. در آن زمان ایران مدل های قبلی اف ـ5 (اف ـ5ای و بی)را به کشورهای یونان، ترکیه، اتیوپی، ویتنام جنوبی و اردن فروخت، اما چند فروند برای انجام پروازهای تمرینی در ایران نگه داشته شدند.
با شروع جنگ و متعاقب آن تحریم تسلیحاتی غرب علیه ایران، ایران به دلیل عدم توانایی خرید قطعات و لوازم یدکی به سرعت در حال از دست دادن تعداد هواپیماهای عملیاتی خود بود. اما بعدها که ایرانیان به پیشرفت های زیادی در صنایع هوایی دست یافتند، خود به ساخت و تهیه قطعات موردنیاز برای تعمیر و عملیاتی نگه داشتن این هواپیماها زدند ایران در پروژه ای به نام »افق« این هواپیماها را به روز کرده است از جمله می توان به دوبرابر کردن برد رادار ای پی کیو ـ159 و سوارکردن سیستم پرتاب موشکی پی ال ـ،7 ای ای ام ـ9 پی سایدوایندر و آرـ60 آمیدز اشاره کرد. به هرحال عمر عملیاتی این جنگنده ها که در کنار اف ـ5 به افسانه های فراموش نشدنی جنگ تبدیل شدند رو به پایان است و ایران به دنبال جایگزینی برای آنهاست.
- ۹۳/۰۷/۲۹