mig-29

هواپیمای جنگنده میگ-29 فولکروم - MiG-29

نمایی کلی از هواپیمای میگ29 : 

هواپیمای میگ 29 (نامگذاری ناتو: فالکرومFulcrum ) با هدف ایجاد برتری هوایی توسط اتحاد جماهیر شوروی طراحی و ساخته شد . طراحی و ساخت این هواپیما توسط شرکت میکویان از سال1970 آغاز و اولین فروند از این هواپیما در سال1983 وارد خدمت شد . هواپیمای میگ 29 از بهترین محصولات صادراتی برای شوروی در زمان خود و برای روسیه در حال حاضر بوده و توانسته سود قابل توجهی را نصیب سازندگان خود کند . 



تاریخچه ی هواپیمای میگ29 : 
برنامه ی ساخت هواپیمای میگ 29 به سال1969 بازمیگردد و در آن زمان شوروی برنامه FX ایالات متحده را زیر نظر داشت و برنامه ی FX که به ساخت هواپیمای اف15 ( F-15 EAGLE) منجر گردید دلیل تصمیم شوروی برای طراحی و ساخت هواپیما میگ 29 بود و درک کردن این موضوع از سوی شوروی بود که هواپیماهای جدید ساخت آمریکا تا حد قابل توجهی دارای برتری نسبت به هواپیماهای شوروی هستند و از تکنولوژی پیشرفته تری نسبت به این کشور برخوردار هستند . 
هواپیمای میگ 21(MiG-21 Fishbed) با وجود چالاکی زیاد و قدرت مانور خوب خود در طول روز در شب قادر به انجام ماموریت نبود و از کم بودن برد عملیاتی خود و عدم توانایی استفاده از جنگ افزارهای گوناگون در حد قابل ملاحظه ای رنج میبرد . هواپیمای میگ23 (MiG-23 Flogger) که با هدف مقابله با هواپیمای اف4 فانتوم (F-4 Phantom II) طراحی و ساخته شده بود با وجود سرعت و برد عملیاتی مناسب و داشتن فضای کافی برای حمل سوخت و جنگ افزارهای مختلف ولی از قدرت مانور کمی دارد و در نبردهای داگفایت تا حد زیادی ناموفق نشان میداد در این شرایط شوروی به وجود یه یک هواپیما که ضمن داشتن چالاکی و قدرت مانور خوب دارای برد عملیاتی کافی و امکان استفاده از جنگ افزارهای گوناگون در حد خوبی را داشته باشد احساس میکرد و در کنار این موارد این هواپیما باید از سیستمهای پیشرفته ای برای رقابت با هواپیماهای ساخت امریکا هم استفاده میکرد.در واکنش به این نیاز ستاد فرماندهی شوروی درخواست ساخت هواپیما پشرفته تاکتیکی را ارائه داد و این درخواست را در طرح PFI (Perspektivnyi Frontovoi Istrebitel ) که مخفف هواپیمای پیشرفته تاکتیکی به زبان روسی است را ارائه داد . مشخصات خواسته برای این طرح از سوی شوروی تا حد زیادی افراطی و جاه طلبانه بود هواپیمای مورد درخواست آنان باید برد عملیاتی زیاد / دارای قابلیت خوب برای نبردهای نزدیک / چالاکی و مانور عالی / دارای حداقل سرعت2 ماخ / دارای قابلیت حمل تسلیحات سنگین / به همراه استفاده از آیرودینامیک پیشرفته که این مورد آخر توسط موسسه آیرودینامیک روسیه به همراهی شرکت سوخو در حال انجام مراحل تحیقیاتی بود . (طرح آیرودینامیک مورد نظر شوروی توسط موسسه آیرودینامیک روسیه و شرکت سوخو در حال انجام مراحل تحقیقاتی بود و شرکت میکویان از نتایج این تحقیقات در ساخت هواپیمای میگ29 استفاده کرد). 
در سال1971 شوروی اعلام کرد طرح هواپیمای PFI یا همان هواپیمای پیشرفته تاکتیکی پر هزینه است و با قابلیت برآورده نمودن نیازهای آمریکا برای ساخت هواپیمای جنگنده سبک وزن به مانند اف16 (F-16 Fighting Falcon) و اف17(YF-17 Cobra) بود و شوروی دو طرح جدید با نامهای LPFI و TPFI برای ساخت ارائه داد طرحLPFIساخت یک هواپیمای تاکیکی پیشرفته سبک وزن و طرح TPFI ساخت یک هواپیمای تاکتیکی سنگین وزن بود و تفاوت طرح PFI ابتدایی شوروی و طرح دوم PFI در تخصصی تر شدن آن است . طرح کلی PFI هواپیمای پیشرفته تاکتیکی اولیه به دو طرح تخصصی تر تبدیل شد که در هر کدام به روی بعضی از مشخصات بیشتر از سایر مشخصات با توجه به هدف ساخت و نوع ماموریت تاکید شده بود . طرح هواپیمای تاکتیکی پیشرفته سبک وزن یا همان LPFI به شرکت میکویان سپرده شد و سرانجام به ساخت هواپیمای میگ29 منجر شد و طرح هواپیمای پیشرفته تاکتیکی سنگین وزن و یا همان TPFI برای مقابله با هواپیمای اف15 به شرکت سوخو سپرده شد که این طرح نیز با ساختن هواپیمای سوخو 27 به پایان رسید . 
طراحی هواپیمای LPFI با مشخصات جدید در سال1974 شروع گردید و به ساخت هواپیمای میگ29 ای MiG-29A)) منجر گردید اولین پرواز این هواپیما در 6 اکتبر 1977 صورت گرفت .هواپیمای میگ29 تنها یک ماه بعد از اولین پرواز خود در نوامبر 1977 ازسوی ماهوارهای جاسوسی آمریکا مورد شناسایی قرار گرفت این هواپیما هنگامی که در مرکز آزمایش پرواز ژوکوفسکی(Zhukovsky) در نزدیکی شهرک رامنسکوی(Ramenskoye) حضور داشت مورد شناسایی قرار گرفت و ایالات متحده هواپیمایی با مشخصات شبیه به هواپیمای اف17(YF-17 Cobra) مشاهده کرد . 
میگ25بی(MiG-29B) با تاخیری که به دلیل حادثه در دو نمونه اولیه میگ29 ای(MiG-29A) بدلیل ایراد در موتورها بود در ژوئن سال1983 وارد خدمت شد و ناتو هواپیمای میگ29 بی (MiG-29B) را فالکروم ای(Fulcrum-A) نامگذاری کرد. به طور منطقی باید میگ 29 A باید فالکروم ای(Fulcrum-A) نامیده میشد ولی بدلیل آنکه تا قبل از آن ناتو میگ29 A (MiG-29A) را مشاهده نکرده بود میگ29بی را نمونه ابتدایی میگ فرض کرد و فالکروم ای(Fulcrum-A) نامگذاری کرد هواپیمای میگ29 یا همان (Fulcrum-A) در مجموع به تعداد 840 فروند تولید شد .اولین باری که هواپیمای میگ 29 به در غرب به نمایش عمومی درآمد در جولای 1986 در فنلاند بود و بعد از آن در سپتامبر 1988 در نمایشگاه هوایی فارنبورو (Farnborough Air Show) در بریتانیا بود و غربیها تحت تاثیر قدرت زیاد و چالاکی این هواپیما قرار گرفتند . 
میگ 29 در زمان شوروی مورد توجه این شوروی قرار داشتند اما بعد از شوروی با وجود مجهز شدن به سیستمهای آیونیکی پیشرفته و چند منظوره بودن و قابلیت حمل مخازن سوخت خارجی و امکانات گسترده دیگر مورد توجه روسیه قرار نگرفتند که این به دلیل سیاست نامناسب مسئولان شرکت میکویان نسبت به شرکت سوخو در شناخت خواست و تمایل مسئولان روسیه است با این وجود مسئولان شرکت میکویان با گسترش این هواپیما سعی در صادرات آن به خارج از کشور را دارند البته به نقل از منابع غیر رسمی دستیابی غرب به اطلاعات هواپیمای میگ29 از دلایل مهم این تصمیم از جانب مقامات روسیه است . این هواپیما تاکنون به کشورهایی شامل : الجزایر /بنگلادش/بلغارستان/کوبا/چک /اتیوپی/اریتره/آلمانشرقی/مجارستان/عراق/ایران/هند/مالزی/برمه/ پرو/لهستان/رومانی/صربستان/اسلواکی/سوریه و یمن فروخته شده است این کشورها به همراه اقمار سابق شوروی به مانند بلاروس/قزاقستان/مولداوی/ترکمنستان/اکراین و ازبکستان از استفاده کنندگان از این هواپیما هستند . هواپیمای میگ 29 در حال حاضر تحت پروژه های مختلف توسعه و بهینه سازی قرار دارد و آخرین نمونه های این هواپیما میگ29 اس ام تی (MiG-29) و میگ29ام 2(MiG-29 M2) هستند .نمونه جدید ناو نشین هواپیمای با نام میگ29 کی(MIG-29K) برای استفاده در نیروی دریایی هند که به تازگی ناوهواپیمابر دریاسالار گورشکوف را از روسیه خریداری کرده در حال تولید است . 

سوابق نبرد هواپیمای میگ29: 
 

این هواپیما به وسیله خلبانان عراقی در جنگ1991 خلیج فارس و پیش آن نیز در جنگ این کشور با ایران حضور داشت و بعد از آن از سوی صربستان به عنوان بزرگترین دارنده این هواپیما در بلوک شرق در برابر انبوهی از جنگندهای غربی از نظر تعداد و نوع قرار گرفته است و در جنگ میان دو کشور اریتره و اتیوپی از سوی اریتره در برابر هواپیماهای سوخو27 اتیوپی مورد استفاده قرار گرفت و در همه آنان یک شکست خورده بزرگ بوده چه در برابر هواپیماهای غربی و چه در برابر هواپیمای سوخو27 و کارنامه موفقی از خود به جای نگذاشت اما این امر نه به دلیل ضعف این هواپیما بلکه بیشتر به دلایل خارجی به مانند استفاده کنندگان این هواپیما و کیفیت های پایین نمونه صادراتی نسبت به نمونه اصلی بوده است که باعث شده این هواپیما ناموفق و غیر قابل اعتماد جلوه کند . 
هواپیماهای تحت اختیار عراق در جنگ اول خلیج فارس در برابر هواپیماهای ایالات متحده و متحدانش که با تعداد زیاد و پشتیبانی مناسب هوایی آسمان را در اختیار خود قرار داشتند نتواستند کاری از پیش برند و در حقیقت فرصتی برای اینکه خود را نشان دهند بدست نیاوردند ودر جنگ دوم خلیج فارس نیز هواپیماهای میگ29 عراق حتی از زمین نیز برنخواستند . فالکرومهای عراق در جنگ با ایران نیز بیشتر با استفاده بمبهای غیر هدایت شونده و راکتها در نقش یک بمب افکن ظاهر شدند تا یک جنگنده برای انجام ماموریت تخصصی خود باشند. 
هواپیماهای تحت اختیار صربستان نیز با تکنولوژی و سلاحهای مربوط به 15 سال قبل و مربوط به زمان جنگ سرد و شوروی سابق در برابر که هیچگونه بهینه سازی نشده بودند و از کمبود قطعات یدکی رنج میبردند در برابر انبوه جنگدهای متعلق به ناتو که در بهترین شرایط به سر میبردند کاری از پیش نبردند . 
این هواپیما در جنگ افغانستان در مقابل هواپیماهای22 افغانستان و و در نبرد کارگیل کشمیر از سوی هندوستان هم مورد استفاده قرار گرفته و در چند نبرد کوچک دیگر هم شرکت داشته است . 

مشخصات عمومی هواپیمای میگ29: 

به دلیل طرحهای بسیاری که برای گسترش و بهینه سازی هواپیمای میگ 29 بروی این هواپیما صورت گرفته هواپیمای میگ 29 فعلی با نمونه اصلی که در قالب طرح LPFI تولید شد متفاوت است میگ29 در حال حاضر از سیستم آیرودینامیکی شبیه هواپیمای سوخو27 استفاده میکند اگر چه دارای تفاوتهای مشخص با سیتستم آیرودینامیکی سوخو27 میباشد . در ساختمان میگ29 از آلومینیوم تا حد زیادی استفاده شده و در بعضی از نقاط نیز از ترکیبات کامپوزیت نیز بهره گیری شده است . بالهای این هواپیما در بالاترین نقطه بدنه و بصورت یکپارچه و با زاویه 40 درجه به بدنه متصل هستند و دو بال افقی نیز در جوانب خروجی موتور هواپیما رو به بیرون نصب قرار گرفته اند . در هواپیمای میگ29 از دو موتور توربوفن کلیوف آر دی33 با پس سوز(Klimov RD-33) استفاده میشود .ظرفیت مخازن سوخت داخلی میگ29 بی (MiG-29B) تنها 3200 کیلوگرم است که این ظرفیت کم باعث شده است تا برد عملیاتی این هواپیما محدود باشد البته این هواپیما میتواند از تانکرهای خارجی نیز استفاده کند 
 

در نمونه های جدیدتر میگ29 از فضای میان بالها و بدنه و سایر فضاها نیز برای حمل سوخت بیشتر استفاده شده است و تمام نمونه های میگ29 دارای توانایی سوختگیری در آسمان هستند که این امر به گسترش محدوده عملیاتی و افزوده شدن به کارایی این هواپیما کمک مینماید نمونه های جدید میگ29 ساختار آنان بهینه سازی شده و به ساختار (Fatback) تغییر یافته است این ساختار با استفاده از فضای داخلی و گسترش آن امکان افزودن به ظرفیت مخازن داخلی فراهم میکند که به صورت واضح در برامدگی کوهان مانند پشت هواپیما قابل دیدن است . 



برای کنترل میگ29 از کنترل هیدرولیک استفاده میشود این سیستم هیدرولیک شبیه سیستم هیدرولیک سوخو27 (fly-by-wire) نیست اما این هواپیما بسیار چالاک و از قدرت مانور خوب و پایدارای مناسبی برخوردار است و خلبان در هنگام چرخش به اطراف میتواند به خوبی هواپیما را کنترل کند با توجه به این عوامل و ساختار این هواپیما هواپیمای میگ29 میتواند فشاری معدل9 جی را تحمل کند. به وسیله سیستمهای کنترل نرم افزاری موجود هواپیما خلبان را از انجام حرکاتی که فشاری بیشتر از حد استاندارد باز میدارد که این سیستم میتواند توسط خلبان غیر فعال شود . کابین خلبان در نمونه های عادی دارای صفحه نمایشگر HUD هستند و فاقد HOTAS هستند و به طور کلی آنالوگ هستند بنابراین وسایل عقربه ای فراوانی در ان به چشم میخورد و نکته ای که در اولین نگاه به کاکپیت میگ29 جلب توجه میکند این است که این کاکپیت بسیار شبیه به کابین خلبان هواپیمای میگ23 است که قابلیت تغییر کاکپیت و سفارشی نمودن آن به سادگی ممکن است و به طور کلی نمونه های ابتدایی میگ29 از نظر تکنولو‍ژی برتری چندانی نسبت به سایر هواپیمای ساخت شوروی ندارد . 


در نمونه های ارتقا یافته شده میگ29 کاکپیتهای شیشه ای به همراه صفحه پیشرفته نمایشگر CRT چندمنظوره و HOTAS به این هواپیما افزوده شده است و از صندلی پران Zvezda K-36D که دارای کارایی خوبی است در کاکپیت میگ29 استفاده میشود . 

 

در نمونه های ابتدایی میگ29 از سیستم رادار تهاجمی فازترون آر ال پی کی(Phazotron RLPK-29 ) که شامل رادار پالس داپلر N-019 ( نامگزاری ناتو: S-29 Slot Back ) است که قابلیت نگاه به پایین و شلیک به هدف را دارا است و در کنار آنها کامپیوتر دیجیتال Ts100.02-02 نیز وجود دارد . نمونه اصلی رادار N-019A که با هدف مقابله با نمونه های غربی طراحی شده بود و امید بسیاری بدان میرفت ولی نتوانست این خواسته شوروی را براورده کند و باعث نامیدی شد . این رادار دارای اشکالات جدی در زمینه کارایی در(BVR) در محدوده خارج از دید (beyond-visual-range) است این رادار برای رهگیری هدف یا همان تراک کردن (Track) اهدافی به اندازه یک جنگده تا شعاع 70 و در اندازه یک بمب افکن تا شعاع 90 کیلومتر بیشتر توانایی ندارد و برای اهداف کوچکتر و یا اهداف از پشت سر این مقدار به35 کیلومتر کاهش میابد . رادار N-019A توانایی شناسایی 10 هدف را در محدوده عملیاتی خود در اختیار دارد اما تنها قادر به هدف قرار دادن بیش از یک هدف به وسیله موشک های هدایت شونده خود نیست از نقاط ضعف دیگر این رادار در سیستم پردازش سیگنال آن است که در شناسایی اهداف زمینی و یا اهدافی که ارتفاع کم هستند و در برابر اهداف بسیار یا اشباع هدف دارای ضعف است و استعداد خوبی برای جیمینگ شدن در برابر جنگ الکترونیک دارد و به سادگی از کار می افتد . این مشکلات باعث شده هواپیمای میگ29 قادربه استفاده موثر از موشک های جدید هدایت شونده دوربرد آر27(R-27) در حداکثر برد عملیاتی آنان نباشد این اطلاعات در پی تبانی و خیانت طراح وسازنده رادار فازترون آدولف تولکاچف(Adolf Tolkachev) و افشای این اسرار در سال1985 به سازمان CIA بدست امده بود . در پی ضعف زیاد رادار(N-019A) شوروی با شتاب تصمیم به اصلاح نمودن آن گرفت و برای رفع این نواقص اقدام به بهینه و به روز رسانی این رادار کرد و نمونه ساخته شده توپاز (N-019M Topaz) نامگزاری شد و در هواپیماهای میگ29 اس (MiG-29S) مورد استفاده قرار گرفت اما این اصلاح نیز مقامات شوروی را راضی نکرد و آنها خواستار ارتقا دوباره این رادار و گسترش بیشتر قابلیتهای آن شدند و جدیدترین نمونه ساخته شده رادار ژوک (N-010 Zhuk-M) بود که برد عملیاتی آن گسترش یافته بود که از نظر ظاهری نیز تغییراتی نسبت به نمونه پیشین در آن اعمال شده بود که شامل آنتن گیرنده مسطح بود و از پردازشگرهای قدرتمند و مطمئن با قابلیتهای چند منظوره نیز بهره میبرد و استعداد استفاده از موشکهای هوا به هوای RW-AE ( نامگزاری ناتو: AA-12 Adder ) برای هواپیمای میگ29 را فراهم میکند . در نمونه جدیدتر میگ29 از S-31E2 KOLS که یک مسافت یاب لیزری و(IRST) جستجو گیر مادون قرمز است (infrared search and track) مدل (S-31E2 KOLS) که بصورت چشم کروی در جلوی کاناپه خلبان نصب شده نیز بهره گرفته شده این سیستم (IRST) میتواند مستقل از رادار عمل کند و از دقت زیادی نیز برخوردار است . جنگ افزار موجود در میگ29 شامل یک توپ 30 میلی متری (GSh-30-1) نصب شده در کنار بالها و در نزدیکی بدنه است و با خشاب 149 تیر است که در نمونه های جدیدتر به 100 تیر کاسته شده نمونه اصلی هواپیمای میگ29 در حالت استفاده از تمام ظرفیت مخزن سوخت خود توانایی استفاده از توپ خود را نداشتند اما در نمونه های جدیدتر این مشکل تصحیح شد . سه جایگاه حمل سلاح در زیر بالهای هواپیمای میگ29 وجود دارد و در مجموع 6 جایگاه در زیر بالها وجود که در نمونه مختلف امکان افزودن 2 جایگاه دیگر ودر مجموع 8 جایگاه وجود دارد میتوان در فضای مابین دو موتور این هواپیما به جای مخزن سوخت 1500 لیتری از یک موشک هوا به هوای میانبرد آر 27(AA-10 ALAMO) و یا بمبهای غیر هدایت شونده و راکتها استفاده کرد و ظاهرا امکان استفاده از این فضا برای حمل و استفاده از سلاحهای گوناگون برای استفاده در نبردهای هوایی وجود ندارد برخلاف هواپیماهایی مانند میگ31 که از این فضا بیشترین بهره را گرفته اند . تعدادی از هواپیمای میگ29 شوروی امکان حمل یک موشک هسته ای را دارا هستند . بیشتر نمونه های این هواپیما امکان استفاده از موشک آر 73 (AA-11 ARCHER) برای نبردهای داگفایت را دارند البته نمونه های قدیمی تنها قادر به استفاده از موشکهای آر 60((AA-8 APHID هستند . به طور کلی نمونه های اصلی و ابتدایی میگ29 قابلیت چندانی برای حمله به اهداف زمینی برخودار نیستند و تنها میتوانستند از بمبهای غیر هدایت شونده و راکتها استفاده کنند و تنها در نقش یک هواپیما برای برتری هوایی و رهگیری در مسافتهای کوتاه انجام وظیفه کند اما سازندگان هواپیمای میگ در نمونه های بهینه سازی شده امکان بکارگیری بمبهای هدایت شونده لیزری با دقت زیاد و بمبهای الکترونیکی را به این هواپیما افزوده اند . 

 

نمونه های مختلف هواپیمای میگ 29 : 

میگ29ایMiG-29A (Fulcrum A ): 
نمونه ابتدایی ساخته شده از این هواپیما که در سال1982 وارد خدمت شد. 

میگ29بی MiG-29B-Fulcrum A: 
نمونه صادراتی این هواپیما فاقد امکانات لازم برای حمل تسلیحات اتمی است و دارای رادار اصلاح شده برای افزایش قابلیت های آن و سیستم (ECM) برای مقابله با جنگ الکترونیک و سیستم (IFF) برای شناسایی دوست از دشمن که این عبارت مخفف(Identification Friend or Foe) است . هواپیماهای میگ29 ایران از این نوع هستند . 

میگ29 یوبی MiG-29UB-Fulcrum B: 
نمونه آموزشی این هواپیما با کد UB که مخفف آموزشی رزمی(Uchebno-Boevoi / trainer-combat) شناخته میشود و دو سرنشینه و فاقد رادار است و بنا به ساختار خود میتواند کارایی های زیادی برایش در نظر گرفت میتوان در امور آموزش و یا یک سوخت رسان استفاده کرد هر چند که با توجه به برد عملیاتی محدود از قابلیت منحصر به فردی برخوردار نیست و پسوند رزمی آن با کارایی آن سازگار به نظر نمیرسد مگر آنکه با افزودن امکانات این قابلیت را برای این نمونه فراهم کنیم در ضمن یک توپGSh-30 30 میلی متری نیز در آن بکار رفته است . 

میگ29 اس MiG-29S-Fulcrum C اولین نمونه : 
این نمونه مانند میگ29 بی است اما بدنه هواپیما بزرگتر است دارای ساختار(FatBack) است که برای افزودن حجم مخازن داخلی است و از سیستم ضد جیمینگ استفاده میکند. 

میگ29 اس MiG-29S -Fulcrum Cدومین نمونه : 
در این نمونه هواپیما میتواند مقدار بیشتری از تسلیحات را حمل کند به علاوه ی استفاده از دو تانکر خارجی از تغییرات ظاهری هواپیما است . رادار این نمونه را NO19ME انتخاب کرده اند این رادار میتواند 10 هدف را شناسایی کند و همزمان از دو موشک آر 77(AA-12 Adder) برای نابود کردن اهداف استفاده کند . 

میگ29 اس ام MiG-29SM-Fulcrum C : 
این نمونه از تمام قابلیتهای میگ29 اس برخوردار است و امکان استفاده از موشکهای هوا به زمین هدایت شونده و بمبهای هدایت شونده تلویزیونی و لیزری را دارد . 

میگ29 ام یا همان میگ33 MiG-29M/MiG-33 -Fulcrum E: 
نمونه پیشرفته و چند منظوره هواپیمای میگ29 است که ساختمان آن از آلیاژ مقاوم و سبک الومینیوم_لیتیوم ساخته شده و سیستم کنترل پرواز مکانیکی را جایگزین سیستم کنترل fly-by-wire کرده اند . در آن از موتورهای RD-33K با قدرت تراست بیشتر استفاده شده و رادار ژوک (N010 Zhuk) با امکان شناسایی عوارض زمین را برای این مدل در نظر گرفته اند . در زیر هر بال 4 جایگاه( در مجموع 8 جایگاه) برای تسلیحات آماده شده است که در صورت استفاده از فضای میان دو موتور این مقدار باز هم بیشتر خواهد شد . کاکپیت نیز بهینه سازی شده و دو صفحه نمایشگر جدید به آن افزوده شده است و این هواپیما کاملا قادر به استفاده از موشک آر77(AA-12 Adder) است. 

میگ یو بی ام MiG-29UBM : 
نمونه دو نفره آموزشی چند منظوره که هرگز تولید نشد . 

میگ29 اس ام تی MiG-29SMT : 
این نمونه در حقیقت همان نمونه بهینه سازی میگ29 اس است که در آن قطعات قدیمی هواپیما با قطعات نرم افزاری و سخت پیشرفته تر میگ 29 ام یا همان میگ33 جایگزین شده اند . با افزودن به حجم مخازن داخلی این هواپیما بدون استفاده از مخازن خارجی تا برد 2100 کیلومتر و شعاع 1050 کیلومتر میتواند ماموریت انجام دهد . کابین این هواپیما با افزوده شده دو نمایشگر بزرگ مسطح کرستال مایع((LCDتمام رنگی و دو نمایشگر مسطح تک رنگ کوچک بهینه سازی شده و رادار بهینه سازی شده N019MP را برای این نمونه در نظر گرفته اند که به برد و قابلیتهای هوا به زمین آن افزوده شده و این تغییرات با استفاده از موتورهای توربوفن کلیموف (RD-43 turbofans ) کامل میشود . در مجموع مقدار حمل سلاح در این مدل 500 KG افزوده شده و به عدد4500 KG رسیده است . این نمونه قادر نیز به مانند میگ29 ام(میگ33) دارای حداقل 8 جایگاه تسلیحات است و میتواند از تمامی تسلیحاتی که در میگ29 ام استفاده میشود استفاده کند . کشور روسیه و یمن از استفاده کنندگان این نمونه از این نمونه از این هواپیما هستند . 

میگ 29 کی MiG-29K-Fulcrum D اولین نمونه : 
نمونه ساخته شده برای نیروی دریایی برای استفاده در ناو هواپیما بر است که از تمامی امکانات نرم افزاری و سخت افزاری میگ29 ام (میگ33) استفاده میکند و از ساختار محکمتری برخوردار است و مجهز به ارابه فرود بروی عرشه ناوهواپیمابر و تجهیزات دیگر است و برای استفاده در ناوهای هواپیمابر کلاس دریاسالار کوزنتسف طراحی شد ولی این طرح لغو شد . 

میگ 29 کی MiG-29K -Fulcrum D دومین نمونه : 
این نمونه برای نیروی دریایی هند ساخته و سفارشی سازی شده و به حجم مخازن داخلی افزوده اند و برای دماغه این هواپیما از پوشش لاستیکی استفاده میشود و از سیستم پرواز جدید(fly-by-wire) بجای سیستمهای آنالوگ قدیمی استفاده شده است و مابقی مشخصات این هواپیما به مانند هواپیمای میگ29 ام و اس ام است . 

میگ29 یو بی تی MiG-29UBT : 
این مدل نمونه بهینه سازی هواپیمای میگ29 یو بی( آموزشی/نظامی) است که در بروی آن تغییراتی را که بروی میگ 29 بی(MiG-29B) انجام داده اند و هواپیمای میگ29 بی را به میگ29 اس ام تی (MiG-29 SMT)تبدیل کرده اند این تغییرات را هواپیمای میگ 29 یو بی انجام داده اند و به نمونه میگ29 یو بی تی (MiG-29UBT)تبدیل کرده اند . این طرح لغو شده . 

میگ29 ام2 MiG-29M2 : 
نمونه چند منظوره و دو نفره که در آن از ساختار وسایل مورد استفاده در هواپیمای میگ29 ام استفاده شد و تنها تفاوت آن استفاده از یک LCD بزرگ و استفاده از سیستم پرواز دیجیتال است و نمونه تک نفره میگ 29ام 2 (Mig-29 M2) هم میگ29 ام1 (Mig-29 M1) هست که با مقداری تفاوت با نام میگ29 کی(Mig-29 K) یا همان نمونه دریایی میگ29 شناخته میشود . 

میگ29 او وی تی یا همان میگ35 MiG-29OVT/MiG-35-Fulcrum F : 
آخرین نمونه ساخته شده از میگ 29 است که از تمام نمونه های قبلی پیشرفته تر است و مجهز به سیستم تغییر بردار رانش هست که برای کنترل آن از سیستم fly-by-wire استفاده میشود . این نمونه از بدنه هواپیمای میگ29 ام 1 استفاده میکند و از آیونیک خیلی پیشرفته ای برخوردار است و از امکانات خوب دفاعی و سیستمهای خوکار برای تهاجم استفاده میکند و از HOTAS هم استفاده میکند و به دلیل استفاده از سیستم CGI میتواند مستقلانه به انجام ماموریت اقدام کند . این نمونه از هواپیمای میگ29 خیلی چالاک است و شعاع عملیاتی آن بدون مخازن خارجی1100 کیلومتر است (برد عملیاتی 2200 کیلومتر) و در این نمونه امکان استفاده از 3 مخزن خارجی وجود دارد که در صورت استفاده از این 3 مخزن خارجی برد عملیاتی این هواپیما بیشتر خواهد شد . قادر به استفاده از اکثر موشکهای هوا به هوا و هوا به زمین مختلف و بمبهای و موشکهای هدایت شونده با تلویزیون و لیزر است و مجهز به هشت جایگاه اسلحه است . روسیه سعی در صادرات این هواپیما به خارج دارد و خاورمیانه از مهمترین مشتریان این هواپیما است روسیه در حال مذاکره برای فروش این هواپیما به کشورهای سوریه / لیبی/ایران/الجزایر/سودان/هند/مالزی/برزیل/پرو و چند کشور دیگر است . 

مشخصات فنی هواپیمای میگ29 : 



خدمه : یک نفره در مدل نظامی / دو نفره آموزشی/رزمی 
طول هواپیما: 17.37 متر 
طول بال: 11.4 متر 
ارتفاع: 4.7 متر 
مساحت بالها : 38 مترمربع 
وزن خالص (بدون سوخت و....): 11.000کیلوگرم (11تن) 
وزن قابل حمل ( شامل سلاح و سوخت و.....): 16800 کیلوگرم(16.8تن) 
حداکثر وزن برخاست : 21000کیلوگرم(21تن) 
نیروی محرکه : در نمونه های جدید دو موتور کلیموف Klimov RD-33K و Klimov RD-43 توربوفن با پس سوز و نمونه های قدیمی دو موتور کلیموف Klimov RD-33 توربوفن با پس سوز 
حداکثر سرعت : 2.45 ماخ 
شعاع عملیاتی : در حالت نبرد شعاع700 تا 900 کیلومتر (بسته به مدل هواپیما) در یک خط سیر بدون بازگشت 2900 کیلومتر 
حداکثر ارتفاع پرواز : 18000 متر (59100پایی) 
سرعت صعود: 330 متر در ثانیه 
تجهیزات : یک توپ30 میلی متری GSh-30-1 و موشکهای هوا به هوا / هوا به زمین و انواع مختلف بمبها شامل: 

R-60(AA-8 Aphid)/ R-27(AA-10 Alamo)/ R-73(AA-11 Archer)/FAB 500-M62/ FAB-1000/TN-100/ S-24/AS-12/ AS-14